بررسی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاکهای روی یک توپوسکانس

عامل توپوگرافی تأثیر قابل توجهی بر روی مشخصات خاک های هر منطقه دارد. این عامل با تغییر مقدار و جهت شیب و ارتفاع از سطح دریا بر روی مشخصات خاک ها تأثیر می گذارد. توپوسکانس یک ترتیب وتوالی از خاک های مختلف است که از قله شیب تا کف دره شیب امتداد دارد. بررسی خصوصیات کیفی و پدولوژیکی خاک های واقع شده روی اراضی شیب دار، موجبات بهره برداری بهتر از خاک را در این گونه اراضی فراهم می آورد. علی رغم اهمیت زیاد شناخت تغییرات خاک ها جهت مدیریت بهتر آنها، مطالعات کمتری در زمینه تغییرات خاک های قرار گرفته روی یک توپوسکانس در سطح زمین نما در کشور ما انجام شده است و عمده بررسی ها خصوصیات پدولوژیکی را شامل گردیده است. این پژوهش با هدف بررسی تغییر ات برخی از ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک های سطحی واقع شده در موقعیت های مختلف شیب در یک توپوسکانس در منطقه میان دربند کرمانشاه انجام گرفت. برای انجام این پژوهش، اراضی روی توپوسکانس ابتدا به پنج بخش شامل قله شیب، شانه شیب، پشت شیب، پای شیب و پنجه شیب تقسیم شدند. سپس هر بخش به صورت طولی به سه قسمت به عنوان سه تکرار تقسیم شد و برای هر قسمت از عمق صفر تا 30 سانتیمتری نمونه های مرکب خاک تهیه گردید و سپس برخی از ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آن ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که موقعیت های پایین شیب شامل پنجه و پای شیب دارای حداکثر پایداری خاکدانه، درصد رطوبت ظرفیت مزرعه، میزان کربن آلی، cec، ec، میزان کاتیون های محلول، فسفر قابل جذب، نیتروژن کل و تنفس میکروبی است. در مقابل خاک های واقع بر شانه شیب حداقل ویژگی های فوق را دارا بودند. ph، sar و آهک برخلاف سایر پارامترها روند معکوس نشان داد و در شانه و قله شیب بیشتر از موقعیت های پایینی بود. تفاوت بسیار فاحش در کیفیت خاک در موقعیت های مختلف شیب را می توان به طور عمده به تفاوت در میزان رطوبت موثر دریافتی، سرعت فرسایش و تجمع مواد متفاوت در موقعیت های مختلف شیب نسبت داد.